راز از شهرهای استان استان خراسان شمالی است که در بخش راز و جرگلان از توابعشهرستان بجنورد قرار گرفته‌است و در سال 1385، تعداد 5?227 نفر جمعیت داشته‌استمنطقه راز در حدود 45 کیلومتری مرز ایران و ترکمنستان و به مسافت 120 کیلومتری شمال بجنورد قرار دارد. راز درزمانهای قدیم جزء سرزمین نساو ابیورد بوده‌است و وجه تسمیه راز نیز به خاطر وجود انگورهای رز بوده که در دره‌ای که در حال حاضر وجود دارد وبه گویش محلی به دره رزندر معروف می‌باشد. راز دارای آب وهوای کوهستانی می‌باشد و مردم این شهر در محیطی با درآمد کافی که از دامداری و کشاورزی و باغات موجود در ابیدر و کشکیدر و ناحیه ججنوب غربی که در زبان رازی به جلگه معروف است زندگی می‌کنند

مردم شهر راز به گویش بومی فارسی خراسان که در محل «رازی» نامیده می‌شوند سخن می‌گویند.

از لحاظ تاریخی این شهر در دوران مختلف با عوامل طبیعی دچار تغیرات زیادی شده و هر از گاهی عواملی مثل سیل و زلزله بافت شهری و روستایی آن را به هم ریخته و گاهی جمعیت آن در طول تاریخ به 50000 هزار نفر هم رسیده‌است.

به دلیل عدم وجود گاز شهری دراین منطقه مردم این منطقه جهت پخت وپز از نفت وکپسول گاز استفاده می‌کنند بیشتر شغل افراد دراین منطقه دامداری، کشاورزی و باغداری میباشد.

در سال های اخیر و با توجه زیادی که به این شهر شده است ادارات و سازمان هایی مانند هنگ مرزی نیروی انتظامی، بسیج، دانشگاه پیام نور، آتش نشانی، بانک های کشاورزی، صادرات و ملی، آموزش و پرورش منطقه بیمه های ایران و معلم نمایندگی های خود را در این شهر بنا کرده اند که این امر موجب شده است تعداد کارمندان در راز افزایش یابد.

کلینیک درمانی و حضور 3 پزشک عمومی و نیز یک داروخانه جوابگوی بیمارانی است که از روستاهای اطراف جهت درمان مراجعه می کنند.

آداب و رسوم جالب در مراسمات و عروسی های محلی که گاهی مشترک با سایر اقوام استان است نیز قابل توجه است.