وجود فقر و فقیر به عوامل و دلایل زیادی بستگی دارد که برخی از آنها به خود انسان‌ها برمی‌گردد که مثلاً اهل گناه بوده و یا تلاش و کوششی نداشته است. با این حال ما همواره توصیه به پوشیده نگاه داشتن فقرمان شده ایم.

امام صادق علیه السلام می‌فرمایند:

دشوارترین و پر زحمت‏‌ترین کارها، پوشیده داشتن فقراست.

مولای متقیان حضرت علی علیه السلام نیز می‌فرمایند:

خویشتنداری (و مناعت طبع) زیور فقر است.

برخی افراد هستند که با وجود فقر همواره عزت نفس و کرامت خود را حفظ کرده و از هیچ تلاشی برای کسب معاش فروگذاری نمی‌کنند.

خداوند متعال در روز قیامت پرده از حکمت فقر این افراد بر می‌دارد.

امام صادق علیه السلام در این باره می‌فرمایند:

(در روز قیامت) خداوند، جلّ ثناؤه، همچنان که برادری از برادرش پوزش می‏‌خواهد، از بنده مؤمن نیازمند خود در دنیا، عذر می‏‌خواهد و می‏‌فرماید: به عزّت و جلالم سوگند که من تو را در دنیا از سر خواریت نزد من، محتاج نکردم. اکنون این سرپوش را بردار و ببین به جای دنیا به تو چه داده‏‌ام. او سرپوش را بردارد و گوید: با این عوضی که به من دادی مرا چه زیان اگر آنچه را در دنیا از من گرفتی.

منابع همه روایات: منتخب میزان‌الحکمة، ص452.