کلید آغاز زودهنگام تدارک برای برگزاری چهارمین جشنواره فرهنگی ـ هنری «خلیج فارس» در روزهای اخیر، در حالی زده شد که تجربه برگزاری سه دوره پیشین این رویداد مهم، نشان داده چنین اتفاقی تا چه میزان می‌تواند خنثی باشد و به کمک عدم تعیین خط مشی مشخص، به اتفاقی روتین تبدیل شد؛ رویکردی که انتظار می‌رود وزیر بعدی فرهنگ و ارشاد در آن تجدیدنظر کند و همزمان با برگزاری این جشنواره، دستاوردهای بزرگی برای کشور در این مسأله ملی حاصل آید.

به گزارش «تابناک»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه رویه نه چندان منطقی و نامتعارفی که در این نهاد طی دو ماه اخیر در پیش گرفته شده، در واپسین هفته‌های تصدی مسئولیت ـ که طبیعتاً انتظار می‌رود، به اداره و جمع بندی امور به قصد تحویل به جانشینش باشد ـ همچنان صدور احکام انتصاب را در دستور کار دارد و ظاهراً قرار است گروهی نیروی تحمیلی با چنین رویکرد نه چندان اخلاقی تحویل وزیر فرهنگ و ارشاد دولت بعد شوند.

در همین راستا و در شرایطی که چهارمین جشنواره «خلیج فارس» اردیبهشت ماه 1393 برگزار خواهد شد، دبیر جشنواره در روزهای اخیر منصوب شد و «همایون امیرزاده» دبیر دو دوره از سه دوره پیشین این جشنواره، دوباره به سمت ‌دبیر این رویداد از حسینی حکم گرفت؛ هرچند چنین انتصاب‌هایی در روزهای پایانی دولت ‌نکوهیده است، آنچه بیش از این انتصاب قابل نقد تلقی می‌شود، برگزاری این رویداد به صورت فرمالیته و بدون بازخورد عملی است.

جشنواره سالانه فرهنگی و هنری خلیج فارس که برگزاری‌اش در دور سوم سفرهای استانی رئیس جمهور و هیأت دولت در اسفند ماه 1388 قطعی شد، نخستین دوره‌اش با نام دهان پرکن «بین‌المللی» از سال 1390 برگزار شد؛ اما این رویداد پرهزینه هر چه پیش رفت، برای صاحب‌نظران این عرصه بیش از گذشته مسجل شد که نمی‌توان از این رویداد با چنین ساختاری توقع خروجی جدی در راستای مصالح ملی داشت و اگر دستاوردی نیز داشته باشد، فاقد ماندگاری و اثربخشی بین‌المللی است.

در اختتامیه نخستین دوره جشنواره فرهنگی و هنری خلیج‌فارس ـ که دهم اردیبهشت ماه 1390، با 115 دقیقه دیرکرد برگزار شد ـ پس از سخنرانی و شعرخوانی وزیر ارشاد، محمد بزرگ‌نیا کارگردان فیلم «راه آبی ابریشم»، داریوش ارجمند بازیگر «ناخدا خورشید»، خانواده شهید خبر از شهدای هواپیمایی ایرباس، خانواده شهید خسرو عبدالکریمی از شهدای نیروی هوایی ارتش؛ خانواده شهید علی محمودی تختی از ناوچه سهند و سبلان نیروی دریایی ارتش؛ امیر دریاردار حبیب الله سیار فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، سردار فدوی فرمانده سپاه استان هرمزگان، سید عزت‌الله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، سدیدزاده، شهداد روحانی رهبر ارکستر سمفونی ملی و آهنگساز سمفونی خلیج فارس، پیروز مجتهدزاده، جغرافیدان و پژوهشگر حوزه خلیج فارس، پروفسور ارفعی، حسن زنگنه مترجم آثار مکتوب حوزه خلیج فارس، حمیدرضا مقدم فر مدیرعامل خبرگزاری فارس، جعفر مرادی شهدادی پیشنهاد دهنده روز ملی خلیج فارس، فرشته سراجی مقدم اکولوژیست حوزه خلیج فارس، محمود ابراهیمی، حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان و منصور پارسایی تقدیر شد.

همچنین از مدیران کل ارشاد اسلامی در استان‌های خوزستان، یزد، بوشهر، سیستان و بلوچستان، لرستان، مرکزی و گلستان تقدیر شد و البته علی شجاعی صائین، شروین پاشایی، کیانوش جهانبخش، ابوذر نوروی، محمد حیدری، مجتبی تبریزنیا، محمد مهدوی گورابی، ابراهیم امینی زاده، سعید بیگدلی، حسین سالاری و حمید کمالی نیز مورد تقدیر قرار گرفتند تا مشخص شود دوره نخست اساساً کوچک‌ترین دستاوردی نداشته و صرفاً برنامه‌ای برای تقدیر از عزیزان همراه بوده است؛ رویکردی که انتظار می‌رفت در دوره دوم تغییر جدی پیدا کند و شاهد ـ دست‌کم ـ یک دستاورد بزرگ در دوره بعد باشیم.

در اختتامیه دومین دوره جشنواره فرهنگی و هنری خلیج فارس ـ که دهم اردیبهشت ماه 1391 برگزار شد ـ پس از سخنرانی چند مسئول و البته سخنرانی وزیر ارشاد که با یک شعر دیگر درباره خلیج فارس همراه بود، کتاب دوجلدی خلیج فارس به وزیر ارشاد اهدا‌، از تمبر یادبود خلیج فارس رونمایی و از تعدادی از شهدای خلیج فارس از جمله شهید غلامعباس عفیفه و شهید قاسم موثق از شهدای ناوچه سبلان تقدیر شد و به مجید مظفری بازیگر فیلم «جنگ نفتکش‌ها» و نیز حمید بهمنی رفیق شمقدری که گفته شد، آثاری سینمایی با موضوع خلیج فارس ساخته، لوح تقدیری اهدا‌ شد.

البته در ادامه این تقدیرها و شبیه دوره نخست از نصیر درویش‌وند مستندساز، زنده یاد کورش گرمساری مستندساز، نجف جوکار نویسنده، اکبرزاده مدیر موزه ملی ایران، بهروز مینایی مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه ای، مهدی میلانی زاده مدیرعامل شبکه فرهنگ، سیدنظام الدین موسوی مدیرعامل خبرگزاری فارس، محمود رهبران استاد خوش‌نویس، محمد حیدری استاد خوش‌نویس، خرسند غفاری مدیر پروژه رایانه‌ای «فریاد آزادی» امید علیزاده عکاس، ابوذر نوروزی نژاد، مدیر جشنواره طراحی و نقاشی لافت، نادر رونده فیلمساز، وحید کمالی مدیرکل صدا و سیمای مرکز خلیج فارس، علی رضایی پژوهشگر و نویسنده و امیررضا فخری عکاس و فیلمساز و مدیران کل ارشاد چند استان تقدیر شد تا رونمایی از یک خوش‌نویسی محمد رهبران، تنها دستاورد دوره دوم این رویداد بودجه خور باشد.

در سومین دوره جشنواره فرهنگی و هنری خلیج فارس نیز که دهم اردیبهشت ماه سال جاری برگزار شد، پس از سخنرانی چند تن از مسئولین از جمله وزیر ارشاد، از محمدرضا سحاب، رییس مؤسسه سحاب، داریوش ارجمند، پیروز مجتهدزاده، حسن زندیه، خانواده‌های شهدا و سرداران سپاه و... تقدیر شد که تعداد قابل توجهی از ایشان در یک یا هر دو دوره پیشین نیز مورد تقدیر قرار گرفته بودند! تنها دستاورد جدی دور سوم که این دستاورد نیز مربوط به جشنواره نیز نمی‌شود و تنها در این جشنواره مورد تقدیر قرار گرفت، اقدام نیما صفا، پژوهشگر جوان هرمزگانی بود که با جمع‌آوری احادیث پیامبر بزرگ اسلام (ص) ثابت کرده بود بنا بر احادیث، پیامبر اسلام سه بار نام بحر فارسی را مورد تأکید قرار داده و همین، نشانگر مورد توجه بودن نام خلیج فارس در صدر اسلام است.

در واقع جشنواره فرهنگی و هنری خلیج فارس، در خوشبینانه‌ترین حالت یک گردهمایی سالیانه است و کارکرد جشنواره ـ آن هم با پسوند بین‌المللی ـ ندارد، چرا که جشنواره اساساً آوردگاهی برای رونمایی از جدیدترین دستاوردها متناسب با موضوع در نظر گرفته شده است، نه پرداختن به اتفاقات تاریخی و تقدیر پیاپی از دوستان. به همین دلیل است که به رغم برگزاری سه دوره این رویداد، هنوز شاهد بازخورد جدی ملی این جشنواره نباشیم، چه رسد به اینکه توقع بازتاب جهانی داشته باشیم. از این حیث انتظار می‌رود، وزیر محترم ارشاد و سخنران ثابت این رویداد، فرصت دهد تا این رویداد توسط تیم وزیر فرهنگ و ارشاد آتی بازطراحی شود و در دوره‌های آینده، شاهد برگزاری جشنواره ای تشریفاتی نباشیم.